Saragueta Artzibarren dago eta lasaitasun, isiltasun, natura eta erlaxatzearen sinonimoa da. Txoko bakoitzak harrituko zaitu.
Labia mendilerroko begiratoki txiki bat okupatzen dugu, eta bertatik Larrogain, Elke edo Korona bezalako tontor enblematikoak ikusten ditugu. Agian, Nafarroako Pirinioetako haran ezezagunenetako bat da, baina, ziurtatzen dizuegu, antzinako landa-zaporea eta paisaia-edertasun ukaezina gordetzen dituela.
Hamar bizilagun besterik ez gara bizi. Maite dugu leku hau; haren baretasuna, lurrarekiko kontaktua, haran horietan urte askoan sostengu izan duten animaliekiko errespetua. Honaino hurbiltzen direnak, lekuarekin maitemintzen dira. Egiaztatuta daukagu.
Saraguetan paseatzea, berez, plazer bat da. Pirinio estiloko etxe gutxi batzuez osatuta dago, plaza eder baten eta bi hodiko iturri baten inguruan kokatuak, hauen ura zenbait iturburutik datorrelarik. Hor bertan, guruztoki baten azpian, XVI. mendeko gurutzadura bat miretsi ahal izango duzue, balio artistiko nabarmena duena. Gurutziltzatutako adierazgarri bat du, Ama Birjinak eta San Juanek lagunduta, eta hirugarren irudi bat belaunikatuta. Era berean, merezi du garbitoki zaharrera hurbiltzea, duela gutxi zaharberritua, herriaren irteerara, eta gure arbasoen bizimoduak gogora ekartzea.
San Juan Bataiatzailearen eliza
Erdi Aroko jatorrikoa da, eta herriaren erdian aurkituko duzu. Portada, erdi-puntuko arku batekin, XVI. mendekoa da. Barruan, estilo askotako elementuak ikus daitezke: Erdi Aroko bataiarri xume bat; XIV. mendeko gurutziltzatu gotiko bat; edo San Joan Bataiatzaileari eskainitako erretaula bat, XIX. mendeko neoklasikoa, zeinaren alboetan pintura errenazentista txiki batzuk baliatu ziren.
Zinema agertokia
Saragueta zinema agertokia izan da. Hemen filmatu zituen Montxo Armendarizek, 2000. urtean, Silencio Roto filmeko eszena gehienak. Lucia Jimenezek eta Juan Diego Bottok antzeztutako film luzeak 36ko Gerra Zibilaren osteko herri txiki bateko bizimodua erakusten du.
Zuzendariak honako hau esan zuen elkarrizketa batean: «Extremadurako mendilerroa, Leon eta Asturias, Maestrazgo eta Valentzia zeharkatu genituen, baina gune horietako bakar batean ere ez genuen aurkitu gidoian deskribatutako ezaugarriak zituen herririk, gidoiak oso baldintza zehatzak bete behar baitzituen: mendien artean egotea eta asfaltatu gabeko plaza bat izatea, berrogeiko hamarkadara egokitu genezakeena, eta bertan, gainera, garai hartako taberna-denda bat eraiki ahal izango genukeena «.
Saraguetak natura turismoa eta inguruko herrietako landa-artearen adierazpen harrigarriak uztartzeko aukera emango dizue. Mendi-ihesaldietatik familia-ibilaldietara, arte-bitxiak miresteko, hala nola Lusarretako garaia edo Artzibarko Andre Mariaren ermita. Oso hurbil dituzue Orbaizeta, Iratiko Oihanera sarreretako bat, Orreaga bezalako mugarri jakobeoak, eta Aezkoa edo Erro bezalako haran ederrak.
Hurbilen dauden zerbitzuak Nagoren daude (hamar minutu autoz), Artzibarko hiriburuan. Auritz/Burguete (hamar minutu) edo Agoitz (hogei minutu) ere pauso batera zaudete. Hemen aurkituko dituzue elikadura dendak, farmazia, gasolindegia eta abar.
INFORMAZIO GEHIAGORAKO:
www.valledearce.com
(Webgune honetan, bailarako informazio kultural, historiko eta artistiko ugari aurkituko duzu, Jose Etxegoienen lan dokumentalari esker).